درس 8 - چشم و حس بینایی

هدف کلی: آشنایی با چشم و حس بینایی

اهداف جزئی:

• آشنایی با چشم و نحوه مراقبت از آن
• شناخت نعمت‌های خدا و تشکّر از لطف و مهربانی او
• آشنایی با مفهوم باز و بسته
• تقویت دست‌ورزی
• تقویت خلّاقیت و تفکّر
• تقویت هوش دیداری – فضایی (Visual / Spatial)

توجه: مربی محترم از این پس در ابتدای هر درس، سوره توحید را تلاوت نمایید و یا صوت سوره توحید را پخش نمایید و از کودکان بخواهید که همخوانی و تکرار کنند.

از نوآموزان در مورد زود خوابیدن سؤال کنید. می‌توانید بچه‌ها را با این شعر تشویق کنید:

تو مثل ماه می تابی
وقتی که زود می‌خوابی

قبل از شروع درس با انجام فعالیت‌های ذیل، درس‌های گذشته را مرور کنید:

• مرور درس 5: در مورد قوانین کلاس و این نکته که چرا نباید در کلاس چیزی خورد گفت­و­گو کنید. از کودکان بپرسید کدام‌یک از شما یادش هست که چه قوانینی را برای کلاس مطرح کردیم؟ و سؤالاتی ازاین‌دست.
• مرور درس 7: مفهوم عدد 2 و 3 را با نوآموزان کار کنید و مطمئن شوید که مفهوم عدد 2 و 3 را فرا گرفته‌اند.

تصویر خوانی و تفکر: ابتدا از کودکان بخواهید تا به تصاویر دقت کنند. در مورد تصویر بالای صفحه از کودکان سؤال بپرسید و کودک را وادار به تفکر و سپس سخن­گفتن کنید: «به نظر شما پرپری چه‌کار می‌کند؟ چرا چشمان او درد می‌کند؟ فاصله ما از تلویزیون هنگام دیدن کارتون چقدر باید باشد؟ و…» به همین ترتیب درمورد بقیه تصاویر نیز این سؤالات را تکرار کنید.

سپس از کودک بخواهید تصاویری که در آن‌ها کار درست انجام می‌شود  تیک آن را­ سبز؛ و تصاویری که کار اشتباه را انجام می­دهد، ضربدر آن را قرمز رنگ‌آمیزی کند.

مفهوم باز و بسته: درمورد مفهوم باز و بسته با کودکان سخن بگویید و از ایشان بخواهید چشم­های خودشان را ببندند سپس باز کنند. انگشتان دستشان را ببندند سپس باز کنند. باز و بسته کردن دهان یا حتی باز و بسته کردن زیپ کیف و جامدادی. چیزهایی که در کلاس باز و بسته هستند را نشان بدهند و نام ببرند (درِ کلاس، کتاب و…). در پایان می­توانید بازی گل­های خندان که کودکان دست یکدیگر را می­گیرند و با هم باز و بسته می­شوند را انجام دهید. سپس از آنان بخواهید به تصویر نگاه کنند؛ و چشم، پنجره و کتاب باز را رنگ آبی بزنند و تصاویر بسته را نشان داده و آن‌ها را رنگ قرمز بزنند.

شعرِ بازی:

ما گلیم ما سنبلیم / ما بچه های نوگلیم / باز میشیم بسته میشیم / اگه به ما آب نرسه / اینجوری میشیم / اونجوری میشیم / باز میشیم بسته میشیم / اگر به ما نور نرسه / خسته و پژمرده میشیم.

مرور مفهوم اول و آخر (درس 5) و عدد دو  و سه (درس 4 و 7): از کودک بخواهید در تصویر اول دور چیزهای دوتایی خط آبی و دور چیزهای سه تایی خط قرمز بکشد. حالا همین کار را در تصویر آخر بکند. در انتها نیز تصاویر را به سلیقۀ خودشان رنگ بزنند.

مربی محترم و کوشا! جهت تثبیت مفهوم باز و بسته،باپخش ویدیوی ذیل فعالیت 1، این مفهوم را برای کودکان خود ساده و جذاب‌تر نمایید.

ابتدا شعر را برای کودکان بخوانید یا فایل صوتی آن را در کلاس پخش نمایید. سپس از آن‌ها بخواهید با ضربه زدن دو مداد به یکدیگر ریتم ایجاد کرده و با شما همخوانی کنند. سپس به نعمت‌های خدا اشاره کرده و درمورد چشم و حس بینایی و راه‌های محافظت از آن با کودکان گفت­و­گو کنید.

خدای مهربون به ما

داده دو تا چشمِ قشنگ

سبز و سیاه و قهوه­ای

جور واجور و رنگاوارنگ

ما چیزی رو نمی­بینیم

بدون حس بینایی

نمی­تونیم بازی کنیم

بیرون بریم به‌تنهایی

مواظبیم که خستگی

نیاد سراغ چشمامون

نمی­ذاریم مریض بشن

با گوشی و تلویزیون[1]

خدای مهربان چشم شما را چه رنگی آفریده است؟ اگر حس بینایی نداشتیم چه می­شد؟ از خدا چگونه برای این نعمت بزرگ تشکر کنیم؟

[1] سمیه تورجی

کودکان به گروه‌های 4 نفره تقسیم شوند و به‌نوبت چشم‌های یکدیگر را با چشم‌بند ببندند (به رعایت بهداشت و نکات ایمنی در انجام فعالیت توجه داشته باشید) و بر روی برگه‌هایی که به آن‌ها داده‌اید یک نقاشی بکشند (بهتر است موضوع نقاشی اختیاری و ساده باشد مانند گل، خانه، لیوان و…) و درحالی‌که چشمشان بسته است، سوره مبارکه توحید را زمزمه کنند (مرور درس 7). در پایان، از نقاشی­های کشیده شده نمایشگاهی در کلاس تشکیل دهید و با اشاره به حدیث امام صادق (علیه‌السلام) که فرمودند: «العافِیَةُ أَجمَلُ عَطاءٍ: سلامتی بهترین نعمت‌های خدادادی است»[1] در مورد نعمت چشم با کودکان صحبت کنید. سپس کودکان با دیدن نقاشی‌های خود و دیگران، اهمیت حس بینایی در انجام کارها را مشاهده نموده و از خداوند به خاطر نعمت سلامتی تشکر کنند.

[1] مجلسی، بحارالانوار، نشر موسسة الوفاء، 1404 ق، ج ٧٨، ص ٣٦٥

مربی از کودکان می خواهد که هرکس نقش یک انسان خاص مانند: خیاط، نقاش، راننده و… یا حیوانات مختلف مانند: اسب، عقاب، قورباغه و… را بازی کند. سپس از کودکان بخواهید با اجرای نمایش، بیان کنند که این افراد و حیوانات چگونه و برای چه کارهایی از حس بینایی خود استفاده می­کنند. مثال: خیاط از بینایی برای دوختن لباس­ها و رنگ پارچه­ها، اسب: برای یافتن غذا و دویدن و دور شدن از خطرات.

این فعالیت به کودکان کمک می کند تا به روش­های مختلف استفاده از حس بینایی پی ببرند و نقش آن را در زندگی روزمره انسان­ها و حیوانات بهتر درک کنند و اطلاعات جدیدی کسب کنند.

از کودکان بخواهیم فکر کنند و با بیان دلیل بگویند که چه کارهایی را می­توانند بدون استفاده از حس بینایی انجام دهند؟

جهت تقویت حافظه دیداری و بصری کودکان، می‌توانید ویدیوی این فعالیت را تماشا کرده و با ایده گرفتن از این ویدیو، این بازی را با کودکان انجام دهید.