هدف کلی: آشنایی و تشویق به رعایت نظافت و بهداشت
اهداف جزئی:
- رعایت بهداشت بدن و ضرورت استحمام
- آشنایی با مفهوم راست و کنار
- گسترش گنجینه واژگان
- تقویت و هماهنگی توانایی‌های جسمی (پُر و خالی کردن)
- تقویت هماهنگی چشم و دست
- شرکت در بحث و گفت‌وگوهای کلاسی
- پرورش هوش اخلاقی (Moral)
- مشاهده و آزمایش
| آغاز سخن با نام خدا و هم‌خوانی سوره توحید |
مشاهده و آزمایش
از نوآموز سؤال کنید که دیشب چه ساعتی خوابیدند، قرار بود چه ساعتی شب ها بخوابند.
شعر زیر را با یکدیگر هم‌خوانی کنید:
چون می‌خوابم به‌موقع
بیدار می شم صبح زود
شادم و بانشاطم
نه خسته و خواب‌آلود
به‌منظور مرور درس‌های گذشته، پرسش‌های زیر را از کودکان بپرسید:
- درس 5: از نوآموزان سؤالاتی در رابطه با قوانین کلاسی بپرسید (چیزی نخوردن و اجازه گرفتن)، همچنین از آنها بخواهید تا در کلاس چند مثال در مورد مفهوم اول و آخر بزنند.
- درس 11: ما با بینی خود چه حسی را متوجه می‌شویم؟
- درس 13: نام چند تا از وسایل خطرناک را ببرید؟ شما جای پرپری بودید به وسایل خطرناک دست می زدید؟
تفکر و تصویر خوانی: از کودکان بپرسید به نظر شما داستان این تصویر چیست؟ ببعی و فیلو در حال چه‌کاری هستند؟
رنگآمیزی و مرور عدد 2 (درس 4):
آموزش مفهوم راست: تشخیص راست از چپ یک مهارت است. هیچگاه هر دو دست را با هم آموزش ندهید. با توجه به اینکه اغلب دانشآموزان دست غالبشان دست راست است، برای یادگرفتن مفهوم راست، لازم است در ابتدا فقط مفهوم راست آموزش داده شده و سپس با تکرار و تمرین و انجام فعالیتهای مختلف مانند بازی و نمایش، آنرا به تثبیت رساند. میتوانید به دست راست کودکان یک روبان ببندید و یا علامتی بگذارید.
مرور عدد 2 (درس 4): سپس از نوآموزان بخواهید تا به‌دقت به تصویر کتاب توجه کنند و از آنان بخواهید تا پروانه‌ها و گل‌های داخل برکه را بشمارند و گل سمت راست را رنگ بزنند. حالا به تعداد پروانه‌ها و گل‌ها، از پروانه‌ها و گل‌های پایین صفحه رنگ بزنند.
جهت ایجاد فضایی جذاب و شاد، و همچنین گرفتن ایده برای آموزش مفهوم چپ و راست به کودکان، میتوانید ویدیوی مرتبط با این فعالیت را تماشا کرده و در کلاس اجراء نمایید.
کاردستی برای آموزش مفهوم چپ و راست:
زنگ تفریح بود. ببعی از کوله پشتی‌اش خوراکیهایش را بیرون آورد. مامانش یک لقمه نان و مربای یونجه برایش گذاشته بود. ببعی تند تند لقمه‌اش را خورد. خرده‌های نان و تکه‌های مربا چسبیدند دور دهان و دست ببعی. ببعی دستِ چسبناکش را با بدنش پاک کرد.
فیلو گفت: «ببعی! یک کم مربا به صورتت چسبیده، کثیف شدی!».
ببعی گفت: «من تمیزم… الان باید بازی کنم!»
بعد رفت توی حیاط تا با بچه‌ها بازی کند.
ببعی نازپری را دید. نازپری روی شاخه درخت نشسته بود و به یک دانه آلبالوی روی شاخه درخت نوک میزد. ببعی دهانش آب افتاد. زیر درخت رفت و درخت را محکم تکان داد. چندتا آلبالوی سرخ روی زمین افتادند. تند تند آلبالوها را برداشت و خورد. دور دهانش و روی تنش آب آلبالو ریخت.
نازپری گفت: «وای ببعی! چقدر کثیف شدی! برو خودت را بشور».
ببعی خندید و گفت: «الان وقت بازیه، نَه تمیزکاری که!».
بعد چشم ببعی به سبزه‌های تازه اما گِلی توی حیاط افتاد. خودش را پرت کرد روی سبزه‌ها، سُر خورد و غلت زد، قل خورد و حسابی بازی کرد.
پرپری گفت: «وای ببعی! گِلی شدی!».
ببعی خندید و گفت: «عیب نداره! سخت نگیر پرپری».
آقاخروسه زنگ کلاس را زد. ببعی بلند شد تا برود سر کلاس اما صدای ویز ویز شنید. صدا از کجا بود؟ چقدر نزدیک بود! یک دسته مگس دورش می‌چرخیدند. دو تا مگس روی صورتش نشستند. مگسها خرده‌های مربا و آلبالوها را می‌خوردند. ببعی مگسها را از خودش دور کرد اما مگسها دوباره سرجایشان برگشتند.
ببعی ترسید: «نکند مگسها همیشه کنار من باشند؟». دوید کنار پیشو، پرسید: «با این مگسها چهکار کنم؟».
پیشو گفت: «باید خودت را تمیز کنی».
ببعی روی بدنش دست کشید، اما دستش کثیف بود و بدنش کثیفتر شد. هرچقدر هم که تلاش کرد، مگسها جایی نرفتند. ببعی از پاککردن خسته شد اما مگسها نَه!
ببعی گفت: «کمک کمک! مگسها به من حمله کردند!».
فیلو داشت میرفت سر کلاس که صدای ببعی را شنید، گفت: «باید تمیز بشوی اما نَه اینجوری!».
فیلو با ببعی بدو بدو به سمت برکه رفتند، فیلو با خرطومش روی سر ببعی آب ریخت، ببعی هم خودش را شست. نازپری هم برایش یک حوله آورد تا خودش را خشک کند. ببعی گفت: «آخیش! چه حمام خوبی! چه دوست‌های خوبی!». خیلی زود مگسها ویزویزکنان فرار کردند که خیس نشوند.[1]
از نوآموزان بپرسید: چرا مگسها دور ببعی جمع شده بودند؟ فیلو چه طوری به ببعی کمک کرد؟ ببعی برای اینکه بتواند برود سر کلاس، چه کارهایی را انجام داد؟
[1] فاطمه بختیاری
بعضی از کودکان دستانشان را کامل نمیشویند درصورتیکه با صابون حداقل برای 20 ثانیه لازم است دستها بهم مالیده شود و بعد با آب، صابونها شسته شود. کودکان چون میکروبهای دست خود را نمیبینند فکر میکنند دستانشان تمیز است. از این رو میتوانید برای درک بهتر این موضوع، کف دست کودک کمی آرد بپاشید و از او بخواهید تا دستانش را روی سطوح و اشیاء مختلف قرار دهد تا متوجه شود میکروبها هم دقیقاً به همین صورت عمل میکنند و همینگونه به دست ما میچسبند ولی ما نمیتوانیم آنها را ببینیم. همچنین میتوانید کف دست کودک اکلیل بپاشید و از او بخواهید که اکلیلها را با آب و صابون بشوید. بخاطر چسبندگی اکلیل، زمان بیشتری لازم است تا دستانش را بهم بمالد تا اکلیلها پاک شود. حالا توضیح دهید که میکروبهای روی دست هم مانند اکلیلها پاک میشوند و نیاز به شستن دقیق و بیشتر دارند. در این آزمایش کودک میتواند از طریق فعالیتهای خلاقانه و گروهی اهمیت شستن دستها و روش صحیح آن را به شکلی جذاب و قابل فهم یاد بگیرد. این فعالیت اهمیت قابلتوجهی در سلامت کودکان دارد، زیرا شستن دستها بهطور چشمگیری انتشار میکروبها و آلودگیها را کاهش میدهد.
در رابطه با اهمیت نظافت در روز جمعه ضمن اشاره به سخن حضرت علی (علیهالسلام) با کودکان بحث و گفت‌وگو کنید. امام اول ما، حضرت علی (ع) به ما میفرمایند: «بوی بد و آزاردهنده را با آب از بین ببرید چراکه خدا از بندگان کثیف بدش می‌آید؛ کسانی که هر کس کنارشان بنشیند از بوی بدش اذیت می‌شود».[1] از نوآموزان بپرسید: به نظر شما هر چند روز یک بار خوب است به حمام برویم؟ اگر دوست شما دیر به دیر به حمام برود، چگونه او را تشویق به حمام رفتن میکنید؟ چگونه با رعایت بهداشت همیشه شاداب و سلامت باشیم؟ چه کاری انجام دهیم و از چه وسایلی میتوانیم استفاده کنیم؟ در ادامه از نوآموزان بخواهید نقاشی یک کودک تمیز و کثیف را بکشند.
از کودکان بخواهید تا روز بعد جهت تدریس درس 15 همراه خود مسواک و خمیر دندان داشته باشند.
[1] جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 114.