هدف کلی: آشنایی با بهداشت محیط زیست
اهداف جزئی:
- آشنایی با نعمت‌های خداوند و تشکر از او
- شرکت در بحث و گفت‌وگوهای کلاسی و پاسخ دادن به سؤالات
- آشنایی با آلوده‌کننده‌های هوا
- خودداری از ایجاد آلودگی صوتی
- ریختن زباله در کیسه یا سطل مخصوص تفکیک زباله
- توجه و دقت به صدای پایان کلمات (ای)
- خواندن شعر همراه با نگهداری ریتم
- ترکیب رنگ‌ها
- پرورش هوش اخلاقی (Moral)
- دست‌ورزی و تقویت عضلات دست
- تقویت هوش طبیعت‌گرایی (Naturalism)
زیبایی‌های محیط اطراف خود را نام ببرید. چه کسی آن‌ها را آفریده است؟ چگونه خدا را به خاطر آفرینش این‌همه زیبایی می‌توانیم شکر کنیم؟
سؤالات ذیل را برای مرور درس‌های گذشته، از نوآموزان بپرسید:
- درس 7: یک جوجه به چه صورت به دنیا می‌آید؟
- درس 13: آیا تابه‌حال به حیوان یا پرنده‌ی زخمی کمک کرده‌اید؟
- درس 15: در دعای سلامتی امام زمان (عج)، ما چه چیزی را از خدا می‌خواهیم؟
تصویرخوانی و تفکر: از نوآموزان بخواهید با دقت به تصاویر کتاب توجه کنند. از آنان بپرسید:
نظر شما در رابطه با این تصاویر چیست؟ چرا این‌قدر محیط جنگل آلوده، کثیف و زشت شده است؟ شخصیت‌های موجود در تصویر را نام ببرید و بگویید که چه کاری انجام میدهند؟
دست‌ورزی: از نوآموزان بخواهید تا خطوط خط‌چین ماشین وانت را پررنگ و رنگ‌آمیزی نمایند.
جهت حرکت (مرور درس 7): در تصویر کتاب، ماشین گرگ به کدام سمت در حال حرکت است؟ با کشیدن یک فلش بر روی تابلو، جهت حرکت آن را نشان دهید.
کودکان را به صفحهی آخر کتاب ببرید و از آن‌ها بخواهید تا شکلک‌های مربوط به این درس را رنگ‌آمیزی و قیچی کنند. سپس از آن‌ها بخواهید تا تشخیص دهند هر یک از این زباله‌ها از چه نوع زباله‌ای است (خشک یا تر). آنگاه هرکدام را بر روی سطل زبالهی مناسب خودش بچسبانند (سطل آبی، زبالهی پلاستیک؛ سطل زرد، زبالهی تر؛ و سطل سبز، کاغذ).
آشنایی با هم‌پایان «ای»: ابتدا چند کلمه را که صدای آخر آن‌ها صدای «ای» است، برای نوآموزان بیان کنید (نارنگی، ایرانی، توت‌فرنگی، آبی و برفی). از آنان بپرسید: «آخرین صدایی که شنیدید، چه صدایی بود؟» سپس از آنان بپرسید که در تصاویر کتاب، صدای آخر کدام شکل‌ها، صدای «ای» است. از آنان بخواهید که دور آن‌ها، خط بسته بکشند (بطری، توت‌فرنگی و گلابی).
پیامبر عزیز ما می‌فرمایند: «کسانی که باعث آلوده کردن مکان‌های عمومی مثل پارک‌ها و جنگل‌ها می‌شوند، خداوند از ایشان ناراحت میشود.»[1]
ابتدا درخصوص انواع آلودگی‌ها که شامل آلودگی هوا (ناشی از دود ماشین و دود کارخانه‌ها)، آلودگی محیطی (از طریق ریختن زباله در محیط) و آلودگی صوتی (از طریق انواع صداهای بلند، مثل زیاد بودن صدای تلویزیون و بلند بودن صدای موسیقی، فریاد و جیغ زدن و…) میشود، توضیح دهید. سپس چند سؤال را برای بحث و گفت‌وگو میان نوآموزان مطرح کنید.
- برای آلوده نکردن خیابان، پارک و طبیعت، چه کارهایی را انجام می‌دهید؟
- زباله‌های تر و خشک چیست؟ کدام‌یک از شما، آن‌ها را در کیسه‌زباله‌های جدا می‌ریزید؟ به نظر شما چرا باید این کار را انجام داد؟
- چه صداهایی آزاردهنده است و باعث ایجاد آلودگی صوتی میشود؟
- چه چیزهایی باعث آلوده شدن هوا میشود؟ برای آلوده نشدن هوا، چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
- آیا می‌توان در رودخانه، دریا و آب‌ها زباله ریخت؟ چرا؟
[1] پیغمبر -صلی الله علیه و آله- پیرامون آلوده کردن محیط زیست فرمودند: «ثلاث ملعونٌ فی فعلینّ: المفوّط ظلّ النزال و المانع الماء المتناب و سادّ الطریق الملوک»[15]؛ یعنی سه گروه‌اند که در اثر سه کار ناروا مورد لعنت خداوند هستند: 1ـ کسی که مکان عمومی، سایه‌بان‌ها، پارک‌ها، محل نزول مسافران و… را آلوده کند…
ابتدا با پخش آهنگ، شعر را برای کودکان پخش کنید. سپس با ایجاد ریتم توسط نوآموزان، با هم هم‌خوانی کنید. در پایان، از نوآموزان بخواهید درباره‌ی شعر توضیح دهند و رفتارهای اشتباه آقا گرگه را نام ببرند.
گرگه تو ماشینش گذاشت
آهنگ خیلی شادِ شاد
صدای ضبط ماشینو
بردش بالا خیلی زیاد
پرپری گوش‌هاشو گرفت
گفت آقا گرگِ خالی‌بند
جنگل و آلوده نکن
با این صداهای بلند
دود که اومد از اگزوزش
نازپری سرفه زد یهو
سیاه شدن بال و پرش
گفت به آقا گرگه: برو
نمون توی جنگل ما
کثیف نکن رودخونه رو
ریختی دیشب پای درخت
تو پوست هندوونه رو
باید خداروشکر کنیم
این زمینو داده به ما
باید مواظبش باشیم
اینو به ما گفته خدا
همه ی نوآموزان، ضمن رعایت نکات ایمنی و بهداشت، دستکش یک‌بارمصرف دستشان کنند، سپس زباله‌های ریخته‌شده در باغچه و حیاط مدرسه را جمع‌آوری نموده و زباله‌های تر و خشک را داخل پلاستیک‌های جدای زباله، تفکیک کنند.
در پایان، از کودکان بخواهید مشاهدات خود را بیان کنند و از کارهای خوبی که انجام داده‌اند، نتیجه‌گیری نمایند.
نوآموزان، از آبرنگ و یا گواش و قلم‌مو استفاده کنند و رنگ‌های زرد و آبی و قرمز را با هم ترکیب کنند تا رنگ قهوه‌ای به دست بیاید. سپس از این رنگ در نقاشی خود استفاده کنند و یک محیط آلوده را با رنگ قهوه‌ای نقاشی بکشند (با ترکیب زرد و آبی، سبز ساخته میشود و با ترکیب سبز و قرمز، رنگ قهوه‌ای به وجود می‌آید).
سپس یک محیط بدون آلودگی را در کاغذ دیگری نقاشی بکشند.