درس 4 - نگهداری از وسایل مدرسه (شخصی و عمومی)

به نام خداجون مهربون

هدف کلی: بیان اهمیت حفظ و نگهداری وسایل مدرسه و تشویق به این کار.

اهداف جزئی:

  • شرکت در بحث و گفتگوهای کلاسی
  • پاسخ به سؤالات
  • آشنایی با مفهوم عدد2
  • توسعه توانایی‌های جسمی و حرکتی (پریدن)
  • افزایش قدرت تمرکز
  • تقویت حافظه بینایی
  • تقویت حس دینی و شکرگذاری از خداوند
  • تقویت هوش دیداری – فضایی Visual / Spatial
عادت چله: زود خوابیدن

از داستان درس قبل از کودکان سؤال کنید: «چرا پرپری سختش بود که صبح‌ها به مدرسه برود؟». سپس از آن‌ها بپرسید، دیشب زود خوابیده‌اند یا نه؟

نکته: با توجه به اینکه تا آخر جلد یک، هرروز مفاهیمی در مورد زود خوابیدن بیان می‌شود ازاین‌رو زمان کوتاهی از اول کلاس، در حد 5-10 دقیقه را به این فعالیت اختصاص دهید.

مرورها بر اساس منحنی فراموشی

  • مرور درس 1: جهت مرور مبحث «شروع کارها بانام خدا» که مرور دوم این درس محسوب می‌شود، ضروری است که مربی محترم ضمن اینکه کلاس را بانام خدا شروع می‌کند، از کودکان بخواهد تا بگویند که چه‌کارهایی را باید بانام خدا شروع کرد و از تجربه خود از درس قبلی تاکنون در مورد کارهایی که بانام خدا شروع کرده‌اند صحبت کنند.
  • مرور درس 3: آموزش مفهوم خط صاف. (در ادامه، ضمن فعالیت‌ها بیان می‌شود.)
فعالیت 1: کتاب کار

تصویر خوانی و تفکر: ابتدا از کودکان بخواهید تصویر بالا را به‌دقت نگاه کنند و بگویند که چه کسانی را در تصویر می‌بینند. فکر می کنید آن ها کجا هستند و چه می کنند؟

آموزش مفهوم عدد 2: از کودکان بخواهید تا به بدن خود توجه کنند و اعضایی که دو تا هستند را نام ببرند و خدای مهربان را برای این نعمتهایش شکر کنند.  سپس چیزهایی که در تصویر دو تا هستند را مشخص کرده و دور آنها خط بکشند.

یافتن تفاوت ها: به منظور آشنایی کودکان با مفهوم تفاوت ها لازم است ابتدا به طور عینی و با وسایل موجود، مفهوم تفاوت را به کودکان بیاموزید سپس از آنان بخواهید به تصویر پایین نگاه کنند و بگویند که چه تفاوتی با تصویر بالا دارد؟ به نظر ایشان چه اتفاقی در تصویر پایین افتاده است و چرا؟

این سؤالات موجب می‌شود که کودکان به فکر فرورفته و اشتیاق کافی برای شنیدن داستان در ذهن آن‌ها ایجاد شود.

خط صاف (مرور درس3): در درس قبل مفهوم خط صاف بیان شد، برای تثبیت این مفهوم در ذهن کودک و تقویت قدرت حافظه کودک، لازم است که بر اساس منحنی فراموشی ابینگ‌هاووس در فواصل زمانی مشخص این مرور اتفاق بیفتد. حالا زمان مرور نخست این مفهوم در این درس است. ازاین‌رو از کودک بخواهید خطوط صاف خوابیده و ایستاده را در تصویر نشان دهد.

فعالیت 2: داستان «تراش عصبانی»

نور خورشید گرم و طلایی از لابه‌لای درخت‌های جنگل دانابان کم‌کم همه‌جا را روشن می‌کرد. نازپری شیر و گندم می‌خورد؛ ولی پرپری هنوز سر سفره صبحانه هم نیامده بود.

صدایش از داخل اتاق به گوش می‌رسید: «مامان دفتر نقاشی من کجاست؟ مامان جوراب من کجاست؟ مامان کتاب دانابان من را ندیدی؟»

پرپری پسر باهوشی بود؛ اما زیاد مراقب وسایل مدرسه و اسباب‌بازی‌هایش نبود. بالاخره با کمک مادرش وسایلش را پیدا کرد و با خواهرش به‌طرف مدرسه راه افتادند. زنگ اول، زنگ نقاشی بود. پرپری مداد رنگی‌هایش را با تراش آبی‌اش تیزِ تیز کرد و شروع به نقاشی کشیدن کرد.

زنگ تفریح که به صدا درآمد همه به حیاط رفتند. توی حیاط بازی و شادی کردند. وقتی زنگ خورد، به کلاس آمدند. پرپری مداد زرد را برداشست تا نقاشی‌اش را کامل کند. دنبال تراش گشت؛ اما پیدا نکرد. ناراحت شد. پرپری گفت: «وای تراشم. تراش قشنگم نیست.» پوپی کوچولو که داشت کتابی از کیفش برمی‌داشت، به زیر میزش نگاه کرد. تراش پرپری را دید که زیر میز افتاده بود. آن را برداشت و گفت: «پرپری! پرپری! تراش آبی‌ات اینجاست.»

پرپری تا این حرف را شنید، با اخم و ناراحتی پرید به‌طرف پوپی و با صدای بلند داد زد: «چرا تراش مرا برداشتی؟ چرا بی‌اجازه دست به کیف من زدی؟»

پوپی کوچولو گریه ‌کرد و ‌گفت: «من برنداشتم. این پایین افتاده بود.»

یکدفعه تراش کوچولو پرید روی صندلی و گفت: «پرپری! من خیلی از دست تو ناراحت هستم. اصلاً مراقب من نیستی. زنگ قبل وقتی مدادت را با من تراشیدی، روی میز گذاشتی و من قِل خوردم و پایین افتادم. نزدیک بود دماغم بشکند. تازه باید خوشحال باشی که پوپی مرا پیدا کرد.»

پرپری تا این حرف را شنید، گفت: «وای! ببخشید. حواسم نبود.» بعد به پوپی گفت: «ببخشید پوپی، تقصیر من بود.»

پوپی گفت: «اشکال ندارد. ولی حواست به وسایلت باشه.»

در پایان سؤالاتی از متن قصه از کودکان بپرسید و در مورد نگهداری از وسایل شخصی و عمومی مدرسه با آنان صحبت کنید.

فعالیت 3: نقاشی وسایل شخصی و عمومی

نکته (رعایت آداب صحیح نشستن): قبل از شروع نقاشی، ابتدا طرز صحیح گرفتن مداد را که در درس‌های پیشین به کودکان آموزش داده بودید، با ایشان مرور کنید؛ سپس طرز صحیح نشستن را آموزش دهید. برای نشستن به صورت صحیح، کف پا ها باید روی زمین قرار بگیرد و ران با ساق زاویه 90 درجه تشکیل دهد. همچنین نسبت ران و ستون فقرات هم یک زاویه 90 را بسازد.

نوآموز روی میز خم نشود که موجب می‌شود بیشتر وزن سر روی مهره‌های گردن وارد و موجب اذیت و خستگی کودک شود. درصورتی‌که با صاف نشستن، وزن اصلی بر کل ستون فقرات تقسیم می‌شود و موجب لذت بیشتر کودک از کلاس می‌شود.

در ابتدا این نوع نشستن برای کودکان کمی سخت است و شاید 5 تا 10 دقیقه بتوانند این‌گونه بنشینند و زود خسته می شوند. می‌توانید بعدازاین زمان، بچه‌ها را دعوت به جنب‌وجوش و تغیر حالت و انجام چند حرکت ورزشی کنید اما تکرار مستمر و یادآوری درست نشستن موجب تثبیت این عادت در کودکان می‌شود.

مربی محترم اولین نفر، باید خود عادت به این نوع نشستن کند تا بچه‌ها از او الگوبرداری کنند.

حالا می‌توانیم نقاشی را شروع کنیم.

شیوه اجرا: ابتدا در مورد اینکه به چه وسایلی، عمومی و به چه وسایلی، شخصی می‌گویند با کودکان صحبت کنید، حالا از کودکان بخواهید نام چند وسیله شخصی و عمومی را ببرند و چشم خود را ببندند و آنها را در ذهن خود مجسم کنند. از آنها بخواهید که رنگ آن وسایل را در ذهن خود تغیر دهند و آن را بچرخانند و تمرین هایی مانند مواردی که بیان شد را انجام دهند.

سپس از ایشان بخواهید که نقاشی یکی از وسایل شخصی و یا عمومی را بکشند. در حین نقاشی روش نگهداری از این وسایل را ایشان بپرسید.

نکته : این تمارین موجب تقویت هوش دیداری – فضایی کودک می شود.

 فعالیت 4: بازی و مشاهده، «کار درست و اشتباه»

شیوه اجرا: بچه‌ها در حیاط دست‌های یکدیگر را گرفته و حلقه می‌زنند مربی جملاتی را می‌گوید اگر آن جمله درست بود بچه‌ها یک‌قدم به جلو می‌پرند و می‌گویند: «درسته آی درسته» و اگر اشتباه بود یک‌قدم به عقب می‌روند (به همان شکل که ایستاده‌اند بدون آنکه برگردند) و می‌گویند: «غلطِ آی غلطِ، غلط‌غلوط، غلطِ»

  • من از وسایل داخل کلاس مثل نیمکت، در، دیوار، تخته و پنجره مراقبت می‌کنم.
  • من با وسایل شخصی خودم مثل کیف، دفتر، مداد و… مهربان هستم.
  • من بدون اجازه وسایل دوستم را برمی‌دارم و از آن‌ها استفاده می‌کنم.
  • من موقع استفاده از وسایلم آن‌ها را روی میز پخش نمی‌کنم.
  • من هم در مدرسه و هم در خانه، هر وسیله‌ای را که برداشتم بعد از استفاده، آن را در جای خودش قرار می‌دهم.
  • من شب قبل از مدرسه تمام وسایلم را آماده می‌کنم تا صبح چیزی را باعجله جا نگذارم.
  • من موقع آمدن به خانه، وسایلم را چک نمی‌کنم و چیزی را در مدرسه جا می‌گذارم.
  • من با خودم اسباب‌بازی به مدرسه می‌برم.
  • اگر از کتابخانه‌ی مدرسه، کتابی گرفتم مراقب آن هستم.
  • اگر وسیله دوستم گم شد به او کمک می‌کنم تا وسیله‌اش را پیدا کند.
فعالیت پیشنهادی: بازی و مشاهده، «جای کدام عوض‌شده؟»

مربی از دانش آموزان چهار وسیله شخصی مربوط به مدرسه را می‌گیرد. مثل تراش، پاک‌کن، مداد، خط کش، ماژیک و… (چهار وسیله کافی است) و وسایل را روی میز می‌چیند. سپس هر نوآموز را می‌آورد و ابتدا از نوآموز می‌خواهد که خوب و با دقت به وسایل و چیدمان آن‌ها دقت کند. حالا چشم خود را ببندد. بعد مربی فقط جای دو وسیله را باهم عوض می‌کند و حالا نوآموز باید چشمان خود را بازکرده و بگوید جای کدام‌یک از دو وسیله باهم عوض‌شده است.

نکته: این بازی موجب تقویت حافظه کودک می گردد.

یک بازی پیشنهادی دیگر:

فیلم آموزشی بازی بالا بردن حافظه تصویری: