هدف کلی: آموزش شناخت احساسات و کنترل آن
اهداف جزئی:
- برخورد مناسب در زمان ترس، اضطراب و نگرانی
- شرکت در بحث و گفتگوهای کلاسی
- ارائه ایده نو و راه‌حل‌های عملی جدید از نگاه کودک با استفاده از امکانات موجود
- تصمیم‌گیری در انجام دادن فعالیت‌های روزانه و ارائه راه‌حل برای مسائل روزمره
- بیان احساسات خود
- نقاشی کردن و شرکت در نمایش‌های خلاق
- هماهنگی چشم و دست / تقویت عضلات دست
- تقویت هوش درون فردی (Intrapersonal)
- درک کلام موزون و ایجاد ریتم
هنگامی‌که هر روز دست مامان و بابا را می‌بوسید ایشان خوشحالی خود را چگونه نشان می‌دهند؟
برای مرور درس‌های گذشته سؤالات ذیل را از نوآموزان بپرسید:
- درس 12: شما چگونه سلام می‌کنید؟ آهسته یا بلند؟ وقتی یکی از آشنایان یا دوستانتان را می‌بینید اول چه کسی سلام می‌کند؟
- درس 18: تابه‌حال شده که دوست شما مرتکب اشتباهی شده باشد، چگونه او را برای جبران اشتباهش راهنمایی می‌کنید؟
- درس 20: کوثر یعنی چه؟ به چه کسی می‌گوییم کوثر؟ (خوبی و خیر زیاد)
تصویر خوانی و تفکر: توجه نوآموزان را به تصاویر کتاب جلب نمایید و از آنان بپرسید در هر تصویر چه اتفاقی افتاده است؟ در مورد هریک از تصاویر گفتگو کنند، نظرات و احساسات خود را بیان کنند سپس از آنان بپرسید، اگر بخواهید راه‌حلی برای پرپری، نازپری و… بیان کنید به آن‌ها چه می‌گویید.
مرور شناخت تفاوت‌ها و عدد 5 (درس 12 و 20): در کادر پایین تصویر 5 تا از هر شکل را رنگ کن و بگو کدام‌یک با بقیه متفاوت است.
دست ورزی: از نوآموزان بخواهید تا خطوط خط‌چین بالای صفحه را با توجه به فلش‌ها، پررنگ کنند.
از کودکان بپرسید شما از چه چیزهایی بیشتر می‌ترسید و نگران می‌شوید؟ اجازه دهید احساسات خود را در جمع بیان کنند سپس در مورد ترس‌هایی که دارند با آنان گفتگو کنید. از نوآموزان بخواهید برای کنترل ترس و نگرانی‌های خود راه‌حل‌هایی را بیان کنند.
سخنی با مربیان:
کنترل ترس در کودکان می‌تواند به شکل‌های مختلفی صورت پذیرد؛ اما بهترین راه برای درک نیازهای کودکان و یافتن راه‌حل مناسب، گوش دادن به زبان آن‌هاست. در ادامه چند راه‌کار ممکن، برای کنترل ترس در کودکان پیش‌دبستانی بیان‌شده است:
گوش دادن به کودکان: به کودکان فرصت دهید تا در مورد ترس‌هایشان صحبت کنند. گاهی اوقات فقط شنیدن این موضوعات برای آن‌ها کمک زیادی می‌کند.
ارائه اطلاعات: به کودکان در مورد موضوع مورد ترس‌شان اطلاعات بیشتری بدهید تا بتوانند بهتر آن را درک کنند تا از ترس ایشان کاسته شود.
بازی و سرگرمی: ارائه فعالیت‌های سرگرم‌کننده و بازی‌هایی که به کودکان کمک کند تا ترس‌هایشان را فراموش کنند یا با آن‌ها مقابله کنند.
مثال زدن: به کودکان مثال‌هایی از دیگران که با ترس‌های مشابه مواجه شده‌اند و چگونه آن را حل کرده‌اند، بیان کنید.
در پایان لازم به ذکر است که بهترین راه برای کنترل ترس در کودکان، شناخت نیازهای آن‌ها و ارائه حمایت و توجه مناسب به آن‌ها است.[1]
[1] برای مطالعه بیشتر می‌توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
- مقاله اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر اضطراب و خودکار آمدی کودکان مضطرب: یک مطالعه موردی با خط پایه ناهم‌زمان؛ نویسنده: نکویی، سمیه؛ کرایی، امین؛ نویسنده مسئول: عباسپور، ذبیح الله؛ مجله: روان‌شناسی فرهنگی «بهار و تابستان 1401- دوره ششم، شماره 1
- مقاله پیش‌بینی اضطراب کودکان بر اساس واکنش والدین به احساسات منفی آن‌ها با توجه به نقش میانجی تنظیم هیجان؛ نویسنده مسئول: غیاث وند، پروانه؛ نویسنده: اسماعیلی نسب، مریم؛ اشرفی، عماد؛ مجله: اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی پاییز 1399»- شماره 57
بعد از بحث و گفتگو از کودکان بخواهید، چیزهایی را که موجب نگرانی و ترس و اضطراب آن‌ها می‌شود را نقاشی کرده و در مورد آن‌ها توضیح دهند.
وسایل: برگه نقاشی، مداد رنگی، مداد شمعی.
ابتدا کودکان را گروه‌بندی کنید. (3 الی 4 نفر در هر گروه) سپس از هر گروه بخواهید، یک مورد از موارد اضطراب و نگرانی را انتخاب کرده و در گروه خود نقش آن را بازی کنند و بعد برای برطرف کردن اضطراب و ترس و نگرانی راه‌حل پیشنهاد بدهند.
در فیلم زیر، احساسات مختلف به تصویر کشیده شده است. آن را برای نوآموزان پخش نمایید.